Rowery

Arrane

BILA OPAVA - Jeden ze źródłowych potoków rzeki Opavy, źródła znajdują się na południowych stokach Pradeda, w górnej źródłowej części znajduje się rezerwat przyrody, niewielki wodospad, liczne kaskady.

BISKUPIA KOPA - 889 m n.p.m. Najwyższy szczyt Gór Opawskich, a zarazem najwyższy punkt województwa opolskiego. Nazwa szczytu związana jest z przebiegającą tędy od XV wieku granicą posiadłości biskupów wrocławskich. Na szczycie znajduje się czeska wieża widokowa. Od niedawna pod szczytem funkcjonuje turystyczne piesze i rowerowe przejście graniczne.

BOBOLICE - Ruiny zamku na Jurze z XIV wieku. Początkowo królewski, a następnie Krezów, Myszkowskich i Męcińskich. Zniszczony w 1657 roku.

BOŻE OKO - Kapliczka Boże Oko w Czarnosinie. Stoi w miejscu, w którym jak opowiadają mieszkańcy objawiła się św. Anna. W celu upamiętnienia tego wydarzenia mieszkańcy wsi postawili kapliczkę już w XV w. Kapliczka ukierunkowana jest w stronę Góry Św. Anny. Obecna postać kapliczki pochodzi z 1998 r.

BUKOWA GÓRA - 506 m n.p.m. Niewielkie wzniesienie na południe od Przełomu Złotego Potoku w Górach Opawskich. Jego skalisty grzbiet nazywany jest Gwarkowymi Skałami.

ČERVENOHORSKE SEDLO - Przełęcz oddzielająca grzbiet Pradeda od grzbietu Keprnika - stanowiąc idealny punkt wypadowy wycieczek w oba grzbiety. Przez przełęcz (1010 m) poprowadzono główną drogę łączącą Jesenik z Czechami i południową Morawą. Duży ośrodek narciarski.

ČESKÁ VES - Wieś w dolinie rzeki Bela. W XVII wieku odbywały się tu procesy czarownic. We wsi znajduje się jedyny w okolicy kryty basen.

CZARNOCIN (CZARNOSIN) - Wieś usytuowana we wschodniej części masywu Chełmu na stokach doliny Łąckiej Wody. Znakomity punkt widokowy na cały masyw.

DĘBOWIEC - Mała wieś położona w Dolinie Dębnickiej w Górach Opawskich. W XIII wieku stał tutaj średniowieczny gród. Rosną tutaj dęby o obwodzie 3,6 i 5,0 metrów - pomniki przyrody.

DŁUGOTA - 457 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie w grzbiecie wschodnim Gór Opawskich

DOMAŠOV - Wieś położona w dolinie rzeki Bela na południe od Jesenika. Barokowy kościół parafialny apostoła św. Tomasza (1730 r.), klasycystyczny kościół św. Jana Chrzciciela (koniec XVIII w.).

DROGA AMALII - Droga w Górach Opawskich zbudowana na początku XX wieku. Biegnie od rozdroża pod Pasterską Górą do Kapliczki.

DROGA KRZYŻOWA - Leśna droga położona na wschodnim stoku Góry Parkowej, wzdłuż której rozstawione są kapliczki drogi krzyżowej. Mniej więcej w połowie drogi znajduje się obmurowane źródło Sarniego Potoku - Studnia Jakubowa.

EDELŠTAJN - Ruiny zamku z XIII wieku położonego u stóp Zameckego Vrchu w czeskiej części Gór Opawskich. Zachowały się pozostałości wieży obronnej oraz okazałej fosy. Zamek bronił szlaku handlowego Wrocław - Morawy oraz pobliskich kopalń złota.

FILIPOVICE - Wieś znajdująca się u podnóża Červenohorskego Sedla stanowiąca alternatywną bazę wypadową w góry. Nieopodal Filipovic znajduje się rezerwat przyrody Filipovicke louky, w którym pod ochronę poddano podmokłą łąkę torfowiskową porośniętą rzadkimi gatunkami roślin.

GŁUCHOŁAZY - „Perła Opolszczyzny”. Miasto założone w latach 1220-32 przez biskupa Wawrzyńca. W XIII-XIV wieku w okolicach Głuchołaz wydobywano złoto, co przyczyniło się do szybkiego rozwoju miasta. W 1428 roku splądrowane i spalone przez Husytów. Największy rozkwit miasta przypada na wiek XIX. W mieście warto zobaczyć obwarowania miejskie z XIII i XIV wieku, wieżę Bramy Górnej, kościół parafialny p.w. św. Wawrzyńca z dobrze zachowanym wczesnogotyckim, ostrołukowym portalem, jednym z najstarszych tego typu w Polsce oraz kościół cmentarny św. Rocha z 1472 roku. W okolicy miasta zachowały się stare szyby i sztolnie związane z wydobywaniem złota.

GÓRA PARKOWA - Nazywana także Górą Chrobrego. Grzbiet górski nieopodal Głuchołaz, składający się z trzech wzniesień: Przedniej Kopy (490 m n.p.m.), Średniej Kopy (543 m n.p.m.) i Tylnej Kopy (527 m n.p.m.).

GÓRA ŚW. ANNY - Wieś w gminie Leśnica, położona na szczycie grzbietu Chełmu, a także najwyższe wzniesienie całego masywu - 404 m n.p.m. Pierwsze ślady pobytu człowieka w tym regionie pochodzą z okresu paleolitu (7000-8000 lat p.n.e.). Nad całą okolicą dominuje zespół klasztorny Franciszkanów, składający się z kościoła pątniczego św. Anny, klasztoru, dziedzińca krużgankowego, monumentalnych schodów oraz rozległej kalwarii wzorowany na Kalwarii Zebrzydowskiej. Góra Św. Anny i okolice były terenem zaciętych walk trzeciego powstania śląskiego. O tych wydarzeniach przypomina monumentalny Pomnik Czynu Powstańczego z 1953 r. dłuta Ksawerego Dunikowskiego. U stóp pomnika rozciąga się największy w Polsce amfiteatr skalny, zbudowany w latach 1934-1938 w miejscu dawnego kamieniołomu, o pojemności 60 tys. widzów. Na płd-zach. stoku góry znajduje się niecodzienny pomnik przyrody nieożywionej - stożek tufów wulkanicznych sprzed pięciu milionów lat, w którym tkwią różnej wielkości bomby wulkaniczne. W czerwcu 2000 r. odsłonięto na Górze Św. Anny pomnik ku czci Jana Pawła II.

GRZEBIEŃ - 768 m n.p.m. Spłaszczenie terenu na północ od Biskupiej Kopy. Punkt widokowy na Jarnołtówek.

GWARKOWA PERĆ - Dawny kamieniołom łupku dachówkowego położony w Dolinie Bystrego Potoku. Atrakcją turystyczną jest 35-stopniowa drabinka umocowana pionowo na skale, którą przebiega niebieski szlak z Pokrzywnej do Jarnołtówka.

HEŘMANOVICE - Niewielka miejscowość położona na południe od Zlatych Hor. Założona około 1339 roku. Zabytkowy kościół św. Andrzeja z 1588 roku.

HORNI LIPOVÁ - Wieś położona na zachód od Jesenika przy głównej drodze i linii kolejowej łączącej Jesenik z Ramzową i Šumperkiem. Ośrodek turystyki letniej i zimowej.

JANÓW - Miejscowość na Jurze. Siedziba urzędu gminy. Założony w 1696 roku. Kościół neobarokowy, zabytkowy układ rynku z domami z XIX wieku.

JARNOŁTÓWEK - Wieś letniskowa u podnóża Biskupiej Kopy. Założona w XIV wieku jako osada górnicza. Mieści się tutaj zabytkowy dwór z XIX wieku oraz barokowa oficyna z XVIII wieku.

JASIONA - Wieś w gminie Zdzieszowice, położona przy drodze Gogolin - Zdzieszowice. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1285 r. Na terenie wsi odkryto ślady osadnictwa z okresu wpływów rzymskich. Kościół parafialny św. Marii Magdaleny z 1911 r. Wnętrze kościoła kryje ocalały fragment poprzedniej światyni zbudowanej z kamienia łamanego z połowy XIV w.

JESENIK - Kilkunastotysięczne miasto powiatowe w Czechach. Założone w XIII w. Baza wypadowa w Jeseniki oraz Rychlebske Hory. Jesenik to również miasto uzdrowiskowe z najbardziej znanym sanatorium Priessnitz. Obiekty godne zwiedzenia to: ratusz z 1710 r., kościół farny z XV w., wodna twierdza oraz muzeum z ekspozycją historii i przyrody regionu. Nad miastem góruje wierzchołek Zlatego Chluma z wieżą widokową.

JESKYNE NA POMEZI - Największe w Jesenikach zjawiska krasowe z dużym systemem jaskiń nieopodal Jesenika. Powstały w wapieniu w okresie dewońskim, udostępnione do zwiedzania w okresie letnim.

JESKYNE NA ŠPIČÁKU - Zjawiska krasowe w pobliżu Pisečnejz dużym systemem jaskiń znanym już w XIV w. Na wierzchołku Wielkiego Špičaka znajduje się „skalne miasto” oraz teren porośnięty cisami. Jaskinie udostępnione do zwiedzania w okresie letnim.

KAMIENNA GÓRA - 326 m n.p.m. Wzniesienie w masywie Chełmu. Zgodnie z legendą na Kamiennej Górze znajdował się zamek rozbójników.

KAMIEŃ ŚLĄSKI - Wieś na Opolszczyźnie; wzmiankowana w XII w. jako gród warowny. Siedziba rodu Odrowążów. Według tradycji miejsce urodzin św. Jacka, bł. Czesława i bł. Bronisławy. Zabytki: kościół św. Jacka z 1603-32 r., przebudowany w 1908-9 r.; pałac z XVII/XVIII w., przebudowany w końcu XIX w.; figura św. Jana Nepomucena z 1784 r.

KAPLICZKA - 630 m n.p.m. Skrzyżowanie dróg leśnych z kamiennym postumentem poniżej Schroniska „Pod Kopą Biskupią”.

KARLIKI - 460 m n.p.m. Grupa skalnych odsłonięć warstw andelochorskich na zboczu przełomu Złotego Potoku w Górach Opawskich, dawniej zwanego Jodłowym. Pomnik przyrody.

KARLOVA STUDANKA - Uzdrowisko położone nad potokiem Białej Opavy. Punkt wypadowy wycieczek na Praded i wodospady Białej Opavy. Leczy się tu choroby dróg oddechowych, choroby zawodowe, choroby serca. Uzdrowisko znane już w 1785 r. Zabytki - Kościół św. Marii Uzdrowicielki, kaplica św. Huberta.

KAROLINKI - 425 m n.p.m. Grupa skał położonych na Słonecznym Stoku. Punkt widokowy na Dolinę Złotego Potoku i Biskupią Kopę.

KĘDZIERZYN-KOŹLE - Miasto przemysłowe na Nizinie Śląskiej, położone w dolinie Odry. Duży węzeł kolejowy. Dogodny punkt wypadowy wycieczek w rejon Góry Św.Anny.

KEPRNIK - 1424 m n.p.m. Czwarty co do wysokości szczyt Jeseników. Punkt widokowy na Jeseniki (przy dobrej widoczności panorama obejmuje także Karkonosze i Beskidy).

KLASZTOR OO. FRANCISZKANÓW - Usytuowany na południe od Prudnika na Górze Klasztornej. Mieści się tutaj Sanktuarium Św. Józefa. W latach 1954-55 miejsce uwięzienia ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

KLUCZ - Wieś w gminie Leśnica, położona na wschód od drogi Kędzierzyn - Zalesie - Strzelce Opolskie. Wzmiankowana w 1260 r. Drewniany kościółek św. Elżbiety Turyngskiej z 1748 r.

KOBERŠTEJN - Ruiny zamku z połowy XIII w. w pobliżu Rejvizu. Zachowały się jedynie resztki wieży obronnej i fosy. Zamek był częściowo wbudowany w skale.

KOBYLICA - 395 m n.p.m. Wzniesienie we wschodniej części Gór Opawskich nad małym oczkiem wodnym położonym w starym kamieniołomie. Stoi tutaj granitowy obelisk ku czci poety romantycznego - Josepha von Eichendorffa.

LEŚNICA - Miasteczko położone na południowy wschód od Góry Św. Anny. Prawa miejskie od 1217 r. Gotycki kościół Św. Trójcy z poł. XV w. Przy drodze z Leśnicy na Górę Św. Anny mieści się Muzeum Czynu Powstańczego.

LIGOTA DOLNA - Wieś w gminie Strzelce Opolskie, położona na zachodnim grzbiecie masywu Chełmu u stóp Kamiennej Góry. Rezerwat przyrody Ligota Dolna z roślinnością kserotermiczną (rozchodnik biały, ożanka pierzastosieczna, dziewięćsił bezłodygowy). W rezerwacie bytuje także około 600 gatunków motyli. Według niepotwierdzonych jak dotąd źródeł można tutaj spotkać także susła moręgowatego.

LIPOVÁ LÁZNE - Miejscowość uzdrowiskowa nieopodal Jesenika. Leczy się tu choroby skórne, zaburzenia przemiany materii. Przy głównym skrzyżowaniu pomnik strajku Frywaldovskiego. Niewielki ośrodek narciarski. Punkt wypadowy wycieczek w Jeseniki.

MASYW CHEŁMSKI - Chełm. Samotne wzniesienie na Nizinie Śląskiej. W skład masywu wchodzą: Góra Kamienna, Biesiec, Nowarowa Góra, Góra Oliwna oraz najwyższe wzniesienie garbu - Góry Św. Anny (404 m n.p.m.). Cały masyw wchodzi w skład Parku Krajobrazowego Góra Św. Anny.

MIRÓW - Ruiny zamku z XIV wieku, położone na grzbiecie skalnym, stanowiącym jedno z najbardziej znanych miejsc wspinaczkowych na Jurze.

MIKULOVICE - Duża czeska wieś w dolinie rzeki Bela. Wzmiankowana w XIII w. Przejście graniczne Mikulovice - Głuchołazy. Kościół z 1550 r. Duża ilość sklepów spożywczych czynnych w soboty i niedziele do późnych godzin popołudniowych.

MORSKIE OCZKO - Oczko wodne położone w dawnym kamieniołomie niedaleko szczytu Olszaka.

MORSKO - Ruiny zamku na Jurze z XIV wieku. Obecnie także ośrodek wypoczynkowy.

NA ANUSI - 485 m n.p.m. Dawna leśniczówka, położona nad Doliną Bystrego Potoku. Najwyżej położone gospodarstwo w Górach Opawskich.

NAD BIAŁKĄ - Rezerwat geologiczno-krajobrazowy o powierzchni 8,9 ha położony na stoku Góry Parkowej w Głuchołazach. Na jego terenie znajdują się m.in. ślady eksploatacji złota.

NIEGOWA - Wieś na Jurze wzmiankowana już w 1325 roku. Siedziba urzędu gminy. Kościół gotycki z XV wieku, przebudowany.

NOWA WIEŚ - Dawniej nazywana Wieszczyną. Mała wioska u stóp Długoty w Górach Opawskich. Mieści się tutaj sanatorium rehabilitacyjne dla dzieci.

OGRODZIENIEC - Miasto. Siedziba Związku Gmin Jurajskich. Dzieje związane z pobliskim zamkiem na Górze Zamkowej (zobacz historię zamku), a wcześniej jeszcze grodem na Górze Birów w Podzamczu. Zniszczony w czasie potopu szwedzkiego. Barokowy kościół parafialny z 1787 roku.

OLESZKA - Wieś w gminie Zdzieszowice, położona na południowym stoku grzbietu masywu Chełmu. Wzmiankowana w 1302 r.

OLSZAK - 453 m n.p.m. Wzgórze porośnięte lasem na północ od Pokrzywnej. Na jego zachodnim stoku położone jest Morskie Oczko, a na wschód od szczytu Żabie Oczko.

OLSZOWA - Wieś w gminie Strzelce Opolskie, położona na wschód od drogi Kędzierzyn - Zalesie - Strzelce Opolskie. Wzmiankowana w 1302 r. Drewniany kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Śnieżnej z 1679 r., przebudowany w 1748 r.

OLSZTYN - Miejscowość na Jurze. Siedziba urzędu gminy. Rozległe ruiny zamku z XIV wieku z wyraźnym podziałem na zamek dolny, średni i górny (zobacz historię zamku). W ostatnich latach miejsce pokazów „Światło i dźwięk”, gromadzących tysiące widzów. Kościół parafialny z 1722-26 roku, mauzoleum w miejscu straceń z okresu II wojny światowej.

OSTRĘŻNIK - Resztki ruin zamku z XIV wieku na Jurze. Rezerwat przyrody.

PARK KRAJOBRAZOWY „GÓRA ŚW. ANNY" - W celu ochrony walorów krajobrazowych, przyrodniczych, historycznych i kulturowych w rejonie Góry Chełmskiej utworzono Park Karajobrazowy obejmujący 5775 ha, a wraz z otuliną obejmującą miasta Leśnica, Zdzieszowice, Ujazd, Gogolin, Strzelce Opolskie około 13000ha. Na terenie parku znajduje się kilka rezerwatów przyrody: kserotermiczny Ligota Dolna, geologiczny Góra Św. Anny oraz Lesisko i Las Bukowy Bór z zachowanym starodrzewem bukowym.

PARK KRAJOBRAZOWY „GÓRY OPAWSKIE” - Założony w 1988 roku. Zajmuje powierzchnię 4625 ha, obejmując najciekawsze pod względem przyrodniczym i krajobrazowym południowo-zachodnie zakątki naszego województwa.

PETROVY BOUDY - 706 m n.p.m. Przełęcz pomiędzy Biskupią Kopą a Vetrną. Od 1474 przebiegała tu granica księstwa biskupiego. Obecnie prowadzi tędy szosa Zlaté Hory - Jindřichov. Przed II wojną światową zbudowano tutaj hotel z restauracją, który spalił się w niejasnych okolicznościach w 1996 roku.

PIEKIEŁKO - Rozpadlina skalna pozostała po dawnym kamieniołomie nieopodal szczytu Bukowej Góry w Górach Opawskich.

PISEČNÁ - Wieś położona 7 km na północny wschód od Jesenika. Około 1 km na północ od wsi znajdują się Jeskine na Špičáku.

POKRZYWNA - Wieś położona w dolinie Złotego Potoku. Założona w 1551 roku. Centrum turystyczne Gór Opawskich.

PORĘBA - Wieś w gminie Leśnica, położona pomiędzy stokami Góry Św. Anny i Góry Oliwnej, nad potokiem Cedron, wypływającym z wywierzyska krasowego, zwanego Siedem Źródeł.

POTOK ZŁOTY - Wieś na Jurze wzmiankowana w XII wieku. Kościół z XV wieku, przebudowany. Pałac Raczyńskich z XIX wieku, dworek klasycystyczny Krasińskich z XIX wieku, rozległy park. Rezerwat przyrody „Parkowe”.

PRADED (PRADZIAD) - 1491 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie Hrubego Jesenika. Na szczycie znajduje się wieża telewizyjna (145 m wysokości), restauracja, taras widokowy oraz stacja meteorologiczna. Praded to również Park Narodowy o powierzchni ponad 2000 ha. Ochronie podlega łąka alpejska, lasy, endemiczne gatunki roślin.

PRUDNIK - Miasto. Prawa miejskie w XIII wieku. Wcześniej nazywane Prądnik. Wielokrotnie niszczone podczas wojen i pożarów. Największą klęska to pożar z 1627 roku, który strawił całą ówczesną zabudowę. Miejsca szczególnie godne zobaczenia to resztki murów obronnych, pozostała po zamku kamienna wieża zwana pogańską, barokowy kościół św. Michała z 1730 roku oraz mieszczące się w dawnej zbrojowni Muzeum Regionalne.

PRZEDNIA KOPA - 490 m n.p.m. Szczyt w grzbiecie Góry Parkowej. Znajduje się tutaj Kaplica Św. Anny oraz zniszczone pozostałości z domu wczasowego „Góra Chrobrego”.

PRZEŁĘCZ POD KOPĄ - 711 m n.p.m. Inaczej zwana Przełęczą Mokrą. Obniżenie między Biskupią a Srebrną Kopą. Tuż przy granicy znajdują się resztki murów i piwniczki niewiadomego pochodzenia.

PRZEŁĘCZ POD ZAMKOWĄ GÓRĄ - 510 m n.p.m. Szerokie siodło między Srebrną i Zamkową Górą.

RAMZOVÁ - Najwyżej położona górska osada w Jesenikach, ok. 12 km na południowy zachód od Jesenika. Przełęcz (Ramzovske Sedlo 759 m) oddziela Pasmo Hrubego Jesenika od Rychlebskich Hor. Przez przełęcz prowadzi główna droga oraz jedna z najwyżej położonych w Czechach linii kolejowych łącząca Jesenik z Czechami i południową Morawą. Punkt wypadowy wycieczek w pasmo Hrubego Jesenika i Gór Rychlebskich. Ośrodek narciarski - kolejka krzesełkowa na Šerak.

REJVIZ - Osada turystyczna, dzielnica Zlatych Hor. Prawdopodobnie jedna z najwyżej położonych wsi na Śląsku (770 m). Rezerwat przyrody obejmujący torfowisko wierzchołkowe w otoczeniu jeziorek - Małego i Wielkiego Mechovego Jezirka. Rezerwat można zwiedzać jedynie specjalną trasą przyrodniczą.

SCHRONISKO PTTK „POD KOPĄ BISKUPIĄ” - 765 m n.p.m. Położone na północnym stoku Biskupiej Kopy. Jedyne schronisko górskie w województwie opolskim.

ŠERAK - 1351 m n.p.m. - Jeden z częściej odwiedzanych szczytów w Paśmie Hrubego Jesenika. Łatwo dostępny dzięki kolejce linowej z Ramzovej. Punkt widokowy na Jeseniki, Kralicki Šnieżnik, Rychlebske Hory. Šerak to również Park Narodowy, w którym ochronie podlega subalpejska łąka górska, dziewicze lasy świerkowe, kosodrzewina. Powierzchnia parku wynosi ok. 800 ha.

SKOWRONKÓW - Mała wieś położona między Konradowem a Jarnołtówkiem.

SŁAWIĘCICE - Od 1975 roku dzielnica Kędzierzyn-Koźla. Przy drodze do Miejsca Kłodnickiego znajduje się pamiątkowa tablica w miejscu egzekucji powstańców śląskich.

SREBRNA KOPA - 785 m n.p.m. Drugi co do wysokości szczyt Gór Opawskich. Jego nazwa związana jest ze średniowiecznymi poszukiwaniami rud srebra.

STARY UJAZD - Wieś w gminie Ujazd, niedaleko Kędzierzyna. Wzmiankowana w 1260 r.

STRZELCE OPOLSKIE - Miasto na Opolszczyźnie. Po raz pierwszy wzmiankowane w XIII w.; prawa miejskie sprzed 1324 r.; w XIV w. stolica księstwa. Zabytki: kościół par. Św. Wawrzyńca z początku XX w.; drewniany kościół cmentarny św. Barbary z 1683-90 r.; kościół Bożego Ciała (dawnej ewangelicki) z 1825-26 r.; wieża z 1888 r.; ruiny zamku książąt opolskich z XIV w. i z lat 1562-92, przebudowany w 2 poł. XIX w.; brama wjazdowa z 2 poł. XIX w.; pozostałości murów miejskich z XV-wieczną basztą, przerobioną w XVIII w. na dzwonnicę; spichlerz drewniany z XVIII w. (filia skansenu w Bierkowicach); ratusz z lat 1844-6 z wieżą z XVI w.

ŠVÝCÁRNA (SZWAJCARKA) - Schronisko położone u stóp Malego Deda, pomiędzy Pradedem a Červenohorskim Sedlem.

SZYNDZIELOWA KOPA - 533 m n.p.m. Charakterystyczny garb w północnej części grzbietu Zamkowej Góry. Nazwa pochodzi od szyndziołów, czyli drewnianych gontów, którymi pokrywano dawniej dachy.

ŚREDNIA KOPA - 543 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie grzbietu Góry Parkowej.

ŚWIŃSKIE DROGI - Trzy (dolna, średnia i górna) leśne drogi położone na zachodnim stoku Góry Parkowej. Najniżej położona Dolna Świńska Droga prowadzi przełomem Białej Głuchołaskiej.

TYLNA KOPA - 527 m n.p.m. Południowe wzniesienie Góry Parkowej, na którego stokach leży Podlesie.

VIDELSKÉ SEDLO - 926 m n.p.m. - Przełęcz oddzielająca grzbiet Pradeda od grzbietu Orlika. Przez przełęcz przechodzi główna droga łącząca Jesenik z Karlovą Studanką i Vrbnem pod Prededem. Przełęcz stanowi dogodny punkt wypadowy w oba grzbiety górskie.

VIDLY - Górska osada położona nad Strednią Opava. Punkt wypadowy wycieczek w pasmo Hrubego Jesenika.

VRBNO POD PRADEDEM - Przemysłowe miasteczko będące punktem wypadowym wycieczek w pasmo Hrubego Jesenika.

WYSOKA - Wieś w gminie Leśnica. Wzmiankowana w 1234 r. Wieś łączy się z Górą Św. Anny, rozprzestrzeniając się na północnym stoku grzbietu Chełmu. Kościół parafialny św. Floriana z XIV w. Na granicy Wysokiej i Góry Św. Anny, na szczycie wzniesienia zachował się wiatrak w stylu holenderskim z poł. XIX w., który służył jako ostatni punkt oporu w trakcie III powstania śląskiego.

ZAMKOWA GÓRA - 571 m n.p.m. Trzeci co do wysokości szczyt Gór Opawskich. Na szczycie stał od XIV wieku niewielki zamek warowny, strzegący granicy między księstwem opawskim a księstwem biskupim.

ZAWIERCIE - Miasto na Jurze o charakterze przemysłowym. Prawa miejskie w 1915 roku. Zabytkowy kościół św. Piotra i Pawła z pocz. XX wieku i osiedle robotnicze z końca XIX wieku.

ZDZIESZOWICE - Miasto położone u stóp Góry Św. Anny. O rozwoju miasta zadecydował rozwój Zakładów Koksowniczych. Przed zakładami znajduje się pomnik Powstańca Śląskiego. W Zdzieszowicach Solowni kursuje także prom przez Odrę.

ZIMNA WÓDKA - Wieś w gminie Ujazd. Wzmiankowana w 1305 r. Drewniany kościółek pod wezwaniem św. Marii Magdaleny z 1748 r.

ZLATÉ HORY - Niewielkie czeskie miasteczko w powiecie Jesenik, położone w dolinie Złotego Potoku u podnóża Biskupiej Kopy. Założone około 1220 roku. Dawne dzieje miasta związane są nieodłącznie z górnictwem złota. Warto zobaczyć rynek, ratusz, kamieniczki na rynku, budynek starej poczty, w którym mieści się muzeum górnicze oraz stary kościół pw. Wniebowzięcia NMP, który położony jest na stoku ponad miastem.

ZLATÝ CHLUM - 26 m wysokości wieża widokowa położona nad miastem Jesenik na wysokości 875 m. Panorama obejmuje Rychlebske Hory, Hrubý Jesenik oraz jeziora Nyskie i Otmuchowskie.

ZRĘBICE - Miejscowość na Jurze. Wzmiankowana w 1334 roku. Kościół drewniany, zrębowy z XVI wieku. Drewniana dzwonnica z XVIII wieku.

ŻYROWA - Wieś w gminie Zdzieszowice, położona na płd-zach. podnóżu grzbietu Chełmu. Wzmiankowana w 1302 r. Wczesnobarokowy pałac rodu Gaszyńskich z XVII w.